De overdracht van het patiëntenbestand aan een verlaagd tarief van 10%: opportuniteit sinds 1 januari 2018

1. Context

De oprichting van een vennootschap biedt vaak de mogelijkheid aan de uitoefenaar van een vrij beroep om zijn klantenbestand te verkopen aan de vennootschap en zodoende op een fiscaal voordelige manier geld uit de vennootschap te halen. De vennootschap zal namelijk de prijs van het klantenbestand aan de vrije beroeper (vaak in schijven) uitbetalen. Dit biedt als voordeel dat zij een niet al te hoge bezoldiging aan de bedrijfsleider moet uitkeren.

In die context, worden de actiefbestanddelen van de vennootschap verkocht aan marktwaarde. De meerwaarde die wordt gerealiseerd naar aanleiding van de overdracht wordt in principe belast aan een tarief van 33%. Deze meerwaarde zal overeenkomen met de volledige verkoopprijs.

De stopzettingsmeerwaarden worden niettemin afzonderlijk belast in hoofde van de natuurlijke persoon aan het tarief van 16,5% indien deze werden gerealiseerd:

• bij de stopzetting van de werkzaamheid vanaf de leeftijd van 60 jaar;
• ingevolge overlijden;
• ingevolge een gedwongen definitieve stopzetting of een stopzetting ingevolge een ernstige handicap, een schadegeval, een onteigening, een opeising in eigendom, of een andere gelijkaardige gebeurtenis.

In de praktijk, geldde dit afzonderlijk tarief op stopzettingsmeerwaarden van immateriële activa (meestal een reeds opgebouwd klantenbestand) indien een bepaald plafond niet wordt overschreden.
Eens dit plafond wordt overschreden, worden de progressieve tarieven toegepast (tot 50% + aanvullende gemeentebelasting). Concreet wordt dit plafond gelijkgesteld met de totale som van de belastbare nettowinsten of baten die in de vier jaar voorafgaand aan het jaar van de stopzetting zijn verkregen.

Opmerking: De verkoopprijs van het klantenbestand dient overeen te komen met de reële economische waarde. De waardering wordt uitgevoerd door een bedrijfsrevisor.

1. Nieuwigheid sinds 1 januari 2018

In de circulaire 2018/C/16 betreffende meerwaarden verkregen of vastgesteld naar aanleiding van de stopzetting van de werkzaamheid vanaf de leeftijd van 60 jaar of ingevolge het overlijden of naar aanleiding van een gedwongen definitieve stopzetting, gepubliceerd op 5 februari 2018, becommentarieert de FOD Financiën het nieuw afzonderlijk belastingtarief van 10%.

Dit tarief van 10 % betreft enkel de natuurlijke personen-zelfstandigen met winsten of baten van een vorige beroepsactiviteit.

Er dient opgemerkt te worden dat op de ontvangen verkoopprijs ook sociale bijdragen verschuldigd zijn.

Alice Compère – Juriste bij Pareto