Hoe kan de overdracht van een vennootschap fiscaal worden geoptimaliseerd?

Naarmate de pensionering nadert, kunnen er veel vragen rijzen betreffende de overdracht van een vennootschap naar de volgende generatie(s).

De belangrijkste vragen daarvan op fiscaal gebied zijn de volgende: welke successierechten zullen van toepassing zijn op mijn vennootschap bij mijn overlijden? Wat zijn de verschillende instrumenten die de Belgische wetgeving mij biedt om minder successierechten te betalen? En hoe doe ik dat?

Successierechten

In eerste instantie is het belangrijk te bepalen hoe de aandelen van uw vennootschap bij uw overlijden zullen worden belast. Het Wetboek van Successierechten bepaalt dat alle goederen (roerende en onroerende) die deel uitmaken van de nalatenschap van de overledene, aan successierechten worden onderworpen (de tarieven kunnen oplopen tot 30% voor de kinderen).

In principe zullen de aandelen van uw vennootschap dus niet aan deze regel ontsnappen en onderworpen zijn aan successierechten. Er zijn echter verschillende technieken die kunnen worden gebruikt om de successierechten weg te werken (of althans aanzienlijk te verminderen). Deze zullen in de volgende drie paragrafen worden besproken:

De belangrijkste hulpmiddelen bij successieplanning

De schenking in België aan een tarief van 3 % (of 3,3 %)

Aangezien aandelen (of deelbewijzen) van een vennootschap overdraagbare effecten zijn, is het mogelijk om ze via een notariële schenking (d.w.z. voor een Belgische notaris) aan de kinderen over dragen tegen het gewone tarief van 3% (3,3% voor een schenker die in Wallonië woont).

De schenking in België aan een tarief van 0 %

Als uw vennootschap in aanmerking komt voor de schenkingsregeling van een “familiale onderneming”, kan het schenkingstarief zelfs tot 0% worden verlaagd. Er dient echter op gewezen te worden dat deze regeling strikte voorwaarden omvat waaraan op het ogenblik van de schenking, maar ook nadien moet worden voldaan. Zo zal de onderneming na de schenking gedurende een bepaalde periode verdergezet moeten worden (3 jaar in het Vlaams Gewest en in het Brussels Hoofdstedelijk Gewest – 5 jaar in het Waals Gewest). Uw onderneming moet ook een zogenaamde “reële” activiteit hebben (patrimoniumvennootschappen zijn dus uitgesloten).

De schenking voor een Nederlandse notaris zonder schenkingsrechten

Helaas zijn notariële schenkingen van roerende goederen door een Belgisch fiscaal inwoner en gedaan voor een buitenlandse notaris vanaf 15 december 2020 verplicht registreerbaar in België. Bijgevolg zijn de schenkingsrechten in alle gevallen in België verschuldigd, zelfs indien de roerende schenking in het buitenland werd gedaan. Momenteel is deze techniek dus niet meer interessant.

Conclusie

De overdracht van uw vennootschap aan de volgende generatie(s) kan leiden tot zeer hoge successierechten (tot 30% voor kinderen en zelfs 80% voor andere erfgenamen).  Proactief optreden kan ze evenwel drastisch verminderen en een aanzienlijk voordeel opleveren. Dit voordeel is evenwel afhankelijk van de waarde van uw onderneming of van de tarieven die op uw nalatenschap van toepassing zijn.

Aarzel niet om contact op te nemen indien u hierover meer wenst te weten.