Steunmaatregelen voor ondernemers in tijden van het coronavirus

De gevolgen van het coronavirus en de daarop volgende genomen maatregelen zijn groot. Nu de periode van de lockdown een eerste maal werd verlengd, worden nog extra steunmaatregelen ingevoerd. Hierdoor wordt getracht burgers en ondernemers te behoeden voor mogelijke financiële problemen. De maatregelen gaan uit van twee instanties: enerzijds de overheid (zowel federaal als Vlaams) en anderzijds de banken. Dit artikel focust op zelfstandigen en wat zij kunnen verwachten aan mogelijke ondersteuning.

Maatregelen door de federale overheid

De FOD Financiën publiceerde op haar website een lijst van de mogelijke schulden waarvoor betalingsuitstel kan worden verkregen. Dit kan onder de vorm van een afbetalingsplan, een vrijstelling van nalatigheidsinteresten en/of een kwijtschelding van boeten wegens niet-betaling. Alle natuurlijke of rechtspersonen met een KBO-nummer (ondernemingsnummer), die hinder ondervinden van het coronavirus, komen in aanmerking.

Ten eerste gaat het om de bedrijfsvoorheffing en de btw: u krijgt twee maanden betalingsuitstel zonder mogelijk verschuldigde boetes of interesten. Voor de btw geldt eveneens een versnelde teruggave voor alle maandaangiften van februari 2020, ingediend tot en met 3 april. De terugbetaling zal plaatsvinden op uiterlijk 30 april. Ten tweede krijgt u voor de personen-, vennootschaps- en rechtspersonenbelasting een extra termijn van twee maanden toegekend bovenop de normale betaaltermijn zonder aanrekening van nalatigheidsinteresten. Dit uitstel wordt automatisch toegekend en hoeft u dus niet aan te vragen.

Sinds de verlenging van de maatregelen bekend werd, is een bijkomende maatregel ingevoerd omtrent de voorafbetalingen. Wanneer een zelfstandig natuurlijk persoon of vennootschap inkomstenbelasting voorafbetaalt, krijgt deze een belastingvoordeel. Hoe eerder in het jaar u dit doet, hoe groter het voordeel. Vermits de crisis ons nu treft in het begin van het jaar, dreigen verscheidene zelfstandigen dit voordeel te mislopen vermits ze nu geen voorafbetalingen kunnen of wensen te doen vanwege liquiditeitsproblemen.

De maatregel houdt in dat het belastingvoordeel op voorafbetalingen in het derde en vierde kwartaal wordt verhoogd: voor vennootschappen van resp. 6% naar 6,75% en 4,5% naar 5,25%. Voor zelfstandige natuurlijke personen is dit van 2% naar 2,25% en van 1,5% naar 1,75%. Let op, dit geldt niet voor vennootschappen die tussen 12 maart en 31 december dividenden hebben uitgekeerd, een kapitaalvermindering hebben doorgevoerd en/of eigen aandelen hebben ingekocht. De belastingvermeerdering voor onvoldoende voorafbetalingen blijft ongewijzigd.

Ondersteuning door de gewestelijke overheden

De Vlaamse overheid kent een ‘corona-hinderpremie’ toe voor ondernemers getroffen door een volledige en verplichte sluiting. Deze éénmalige premie bedraagt € 4.000 voor de periode tot 5 april. Vanaf die dag wordt deze premie omgezet in een dagelijkse vergoeding van € 160 waarop u normaal bent geopend. Deze bedragen zijn onbelast. De hinderpremie wordt niet automatisch toegekend en vraagt u dus best aan.

Wat betreft ondernemingen die niet verplicht de deuren dienen te sluiten maar wel met een aanzienlijk verlies worden geconfronteerd is er recht op een ‘corona-compensatiepremie’ van € 3.000 uitgereikt door het Vlaamse Gewest. Het omzetverlies moet minstens 60% bedragen in vergelijking met dezelfde periode in 2019. Dezelfde regeling geldt ook voor zelfstandigen in bijberoep die een inkomen hebben dat hoger is dan de drempel voor de minimumbijdrage sociale zekerheid (€ 13.993,78). Zelfstandigen in bijberoep met een inkomen hoger dan € 6.996,89, maar lager dan de minimumbijdragedrempel, hebben recht op een premie van € 1.500.

Het Brussels Hoofdstedelijk Gewest kent eveneens een vergoeding toe van € 4.000 voor specifieke sectoren die werden getroffen door de genomen maatregelen. Het Waals Gewest kent een forfaitaire schadevergoeding toe van € 2.500 of € 5.000 voor bepaalde sectoren.

Voor bedrijven geldt uitstel van betaling van onroerende voorheffing. Dit zal automatisch gebeuren vermits de aanslagbiljetten pas in september zullen worden verstuurd.

Alle bovenstaande vergoedingen door gemeenschappen en gewesten in de context van de coronapandemie toegekend aan ondernemingen, zelfstandigen en natuurlijke personen worden vrijgesteld van inkomstenbelasting.

Initiatieven van de banksector

De Nationale Bank en de banken hebben samen met de overheid een akkoord bereikt onder de vorm van een ‘financiële bazooka’. Deze houdt in dat niet-financiële bedrijven, kmo’s en zelfstandigen zonder kosten betalingsuitstel kunnen krijgen voor hun woonkrediet. Het uitstel geldt tot 30 september 2020 als de kredietnemer op 1 februari 2020 nog geen betalingsachterstand had. Als kredietnemer dient u zelf een aanvraag in en toont u aan dat u in moeilijkheden verkeert. Hou er wel rekening mee dat u mogelijk fiscaal voordeel verliest via uw aangifte personenbelasting indien u de korf voor de woonbonus of het lange termijnsparen niet volledig zou kunnen opvullen vanwege niet-gedane kapitaalaflossingen en/of interestbetalingen.

Sociale zekerheid

De sociaal verzekeringsfondsen voorzien dat zelfstandigen in moeilijkheden betalingsuitstel, -vermindering of -vrijstelling kunnen aanvragen van de voorlopige sociale bijdragen van de eerste twee kwartalen van 2020. De aanvraag dient vóór 15 juni 2020 te worden ingediend. Indien de aanvraag wordt ingewilligd worden beide betalingstermijnen verlengd met één jaar, aldus tot 31 maart en 30 juni 2021. Tijdens deze periode van uitstel blijft uw sociaal statuut verzekerd. Een aandachtspunt is wel dat de premie voor uw VAPZ niet aftrekbaar zal zijn in uw aangifte personenbelasting van inkomstenjaar 2020 indien u uw sociale bijdragen niet vóór het einde van het jaar stort. Dit is namelijk een vereiste om het fiscaal voordeel te genieten.

Bovenop de corona-hinderpremie heeft u eventueel ook recht op het ‘overbruggingsrecht voor zelfstandigen’ (vroeger ‘faillissementsverzekering’) voor de maanden maart en april. Voor deze bijkomende uitkering dient u zich te wenden tot uw sociaal verzekeringsfonds. Het gaat hier om zelfstandigen die niet onmiddellijk zelf het voorwerp zijn van de sluitingsmaatregelen genomen door de overheid, maar wel (onrechtstreeks) ernstige moeilijkheden ervaren door het coronavirus waardoor zij zich genoodzaakt zien om hun zelfstandige activiteit volledig te onderbreken gedurende minimum 7 dagen. Dit recht bedraagt € 1.291,69 zonder gezinslast en € 1.614,10 mét gezinslast.

Er zijn aldus tal van maatregelen genomen, zowel door de (federale en gewestelijke) overheid als door de banken. Wij volgen het voor u.